Consumenten zijn klaar met plastic. Door een groeiend bewustzijn van de impact van plastic op het milieu, kiezen we steeds vaker voor plastic-vrije producten en verpakkingen. Daar reageren commerciële bedrijven op, door de materialen die ze gebruiken in hun producten aan te passen op onze keuzes.
Zogenaamde ‘duurzame plastics’ duiken overal op – van composteerbare kunststof, tot plantaardig plastic, tot plastic dat biologisch afbreekbaar is. Wat betekenen deze labels? Hoe gooi je ieder type plastic weg? En is het allemaal te mooi om waar te zijn?
Plastic – wondermateriaal of gevaarlijk afval?
Toen plastic aan het einde van de 19e eeuw voor het eerst werd uitgevonden, werd het opgehemeld als wondermateriaal. Dat is niet zo gek. Het heeft ons namelijk geholpen om voedsel te bewaren en te vervoeren; het heeft de verspreiding van ziekten verminderd; en het heeft ons lichter, zuiniger transport gebracht.
Het materiaal zelf is niet het probleem. Het is de manier waarop we het gebruiken. We verspillen de beperkte fossiele brandstoffen van de planeet, om items te produceren die maar één keer worden gebruikt, soms slechts voor een paar minuten of zelfs seconden.
Als deze items in het milieu terechtkomen – in oceanen of op stortplaatsen – logen ze schadelijke chemicaliën uit en veroorzaken ze verdere schade aan ons ecosysteem.
Daarom is het geen verrassing dat plastic bovenaan de duurzaamheidsagenda staat. Onder toenemende druk van consumenten, ecologisch bewuste concurrenten en activistische milieugroepen, zijn bedrijven hard op zoek naar alternatieven.
“Milieuvriendelijk” plastic?
Heb je weleens van ‘bioplastic‘ gehoord? Het klinkt wellicht milieuvriendelijk, maar de betekenis van deze term is nogal dubbelzinnig. Als een materiaal een bioplastic is, dan betekent dit dat het:
- Plantaardig is (gedeeltelijk of volledig gemaakt van organisch materiaal, bijvoorbeeld suikerriet of maïszetmeel). Deze kunststoffen zijn niet per se biologisch afbreekbaar;
- Biologisch afbreekbaar is (biologisch afbreekbaar plastic kan soms volledig van fossiele brandstoffen worden gemaakt);
- Of zowel plantaardig als biologisch afbreekbaar is.
Als we alternatieven gaan gebruiken voor plastic, dan is het belangrijk dat we bewust zijn van wat we precies consumeren. Iedere optie uit dit rijtje moet op een andere manier weggegooid worden om het milieu niet te belasten. Voor meer informatie check de Afvalscheidingswijzer op de website van Milieu Centraal.
Wat zijn plantaardige kunststoffen precies?
Plantaardig plastic is een soort bioplastic dat wordt gemaakt van landbouwafval, vaak van maïs, suikerriet, tarwe of voedselafval. De term ‘plantaardig’ verwijst naar de bron van het materiaal zelf, niet naar hoe het resulterende plastic zich zal gedragen nadat het weggegooid wordt.
Maar er schuilt een addertje onder het gras! Om het label ‘plantaardig’ te krijgen, hoeft plastic van minimaal 20% hernieuwbare, organische materialen te worden gemaakt. Het resulterende plastic kan dus van tot 80% fossiele brandstoffen gemaakt zijn, en niet biologisch afbreekbaar zijn!
Toch niet zo groen dus…
Plantaardig plastic weggooien
Plantaardig plastic kan, net als alle andere soorten plastic, worden ontworpen om zich in het milieu op drie verschillende manieren te gedragen:
Tot in den eeuwigheid blijven bestaan
Niet-biologisch afbreekbaar plastic is extreem duurzaam, want het gaat jaren mee. Het duurt zo’n 500 jaar om af te breken, en zelfs dan verdwijnt het niet volledig; het valt gewoon uiteen in steeds kleinere deeltjes die in het milieu achterblijven. Veel soorten niet-biologisch afbreekbaar plastic zijn recyclebaar, zoals melkpakken van HDPE-plastic, of fruitschaaltjes van PET.
Biologisch afbreken
‘Biologisch afbreekbaar’ plastic kan volledig worden afgebroken door bacteriën of andere levende organismen.
Als een plastic wordt beschreven als biologisch afbreekbaar, betekent dit niet dat je het overal weg kunt gooien. Als het in de verkeerde omgeving wordt achtergelaten, krijgt het geen kans om biologisch af te breken en gedraagt het zich op dezelfde manier als niet-biologisch afbreekbaar plastic.
Er zijn veel verschillende soorten biologisch afbreekbaar plastic, die verschillende omstandigheden nodig hebben om af te kunnen breken. Op de achterkant van plastic verpakkingen lees je de beste manier om biologisch afbreekbaar plastic weg te gooien.
Composteren
Composteerbaar plastic zal zich in thuis- of industrieel compost ontbinden. De enige kunststoffen die kunnen worden gecomposteerd, zijn kunststoffen die voldoen aan de industriële norm (EN 13432) of aan een thuiscomposteringsnorm, zoals OK Compost.
Belangrijks om op te merken: composteerbaar plastic dat volgens een industriële standaard gecertificeerd is, zal niet goed afbreken in een thuiscompost.
Wat gebruikt Natracare?
Al onze inlegkruisjes en maandverband hebben een achterlaag van bioplastic om ervoor te zorgen dat ze lekkages tegenhouden. We gebruiken hetzelfde materiaal om onze individueel verpakte inlegkruisjes en maandverband in te pakken.
Het bioplastic dat wij gebruiken is afkomstig van landbouwafval van de maïsproductie. De maïs is niet genetisch gemanipuleerd en alle allergenen zijn uit de kunststof verwijderd. Onze producten hebben composteercertificaten van OK Compost voor thuis-, bodem- en industriële compostering.
We gebruiken alleen plastic als er echt geen andere optie beschikbaar is. Onze tampons zonder applicator zijn bijvoorbeeld verpakt in recyclebaar plastic. Dit komt omdat tampons als een medisch hulpmiddel worden beschouwd. Ze moeten beschermd worden tegen vocht en bacteriën. Dat kan alleen met conventioneel plastic.
De toekomst van plastic
Plantaardige kunststoffen lijken op het eerste gezicht aantrekkelijk, maar om de wereldwijde plasticvervuiling niet van de wal in de sloot te helpen is het belangrijk om alle opties goed te bekijken. Naarmate de vraag groeit, hopen we dat bedrijven, gemeenten en particulieren de opties zullen steunen die het beste zijn voor mens en planeet.
Wat vind je van dit onderwerp? Laat het ons weten in de reacties hieronder, of op Facebook, Twitter of Instagram
