Het is hartstikke normaal om vragen te hebben over je menstruatie. Ongesteldheid is namelijk zo’n belangrijk onderdeel van je groei. Of je nou net voor het eerst ongesteld bent geworden, of verwacht dat die eerste keer eraan zit te komen, hier vind je alles wat je moet weten over je eerste menstruatie.
Waarom worden mensen ongesteld?
Als je geboren bent met eierstokken, ofwel twee zakjes in je buik waar al je eitjes in zitten, dan komt er een moment in je puberteit dat je hormonen een signaal afgeven. De chemicaliën die dan in je lichaam gaan stromen zorgen ervoor dat er een eitje vrij wordt gegeven uit een van de twee eierstokken. Het ei reist naar de baarmoeder. Als er sperma via seks in de baarmoeder terechtkomt die zich samenvoegt met het eitje, dan kan het eitje gedurende 9 maanden een baby worden.
Meestal blijft het eitje doorreizen zonder bevrucht te worden door sperma, en lost het gewoon op. Maar ondertussen had de baarmoeder zich voorbereid op het groeien van een baby en heeft daarom extra weefsel en bloed aangemaakt. Dat weefsel en bloed wordt door de baarmoeder als het ware weggegooid, via de vagina. Dit wordt je menstruatie of ongesteldheid genoemd.
Dit proces vindt bijna elke maand plaats behalve tijdens de zwangerschap, of als er geen eitjes meer vrij kunnen komen, wat meestal gebeurt als je tussen de 45 en 55 jaar bent.
Wanneer krijg ik mijn eerste menstruatie?
Menstruatie is een teken dat je de puberteit hebt bereikt. De eerste ongesteldheid vindt meestal op 12- of 13-jarige leeftijd plaats, maar kan al op 8-jarige leeftijd of pas op 17-jarige leeftijd beginnen.
Hoe weet ik wanneer mijn ongesteldheid eraan komt?
Er kunnen aanwijzingen zijn dat je ongesteldheid eraan komt, zoals gevoeligheid in je borsten of een opgezwollen, onaangenaam gevoel in je buik. Je kunt een beetje moe en kribbig worden, of een krampachtig gevoel in je onderrug, benen of buik voelen. Soms krijg je in de paar dagen voor je ongesteldheid wat meer pukkeltjes op je gezicht of elders op je lichaam.
Naarmate je ouder wordt zul je de signalen van je eigen lichaam leren begrijpen. Na 4 a 6 jaar ongesteld worden zal je menstruatiepatroon meestal wel vastgesteld zijn. Dan kun je goed voorspellen wat er in jouw lichaam gedurende je menstruatiecyclus gebeurt.
Hoe lang duurt een menstruatie?
Ongeveer 3 a 7 dagen. Het begint met een kleine hoeveelheid bloed. Dat wordt gedurende de eerste dagen ongesteldheid wat zwaarder, en wordt daarna weer minder tot dat het bloeden stopt. Soms is het bloed roestig van kleur en behoorlijk waterig, en soms kan het donkerrood en dik zijn. Je verliest eigenlijk slechts een kleine hoeveelheid bloed – nauwelijks een eierdopje vol. De rest van de vloeistof en soms ook klontjes bestaan uit weefselcellen uit het slijmvlies van de baarmoeder. In totaal komt er een halve tot een hele beker vloeistof vrij tijdens je ongesteldheid.
Hoe vaak ga ik ongesteld worden?
Ongeveer een keer per maand. De tijd tussen de eerste dag van een bloeding en de eerste dag van de volgende bloeding wordt de “menstruatiecyclus” genoemd. Dat kan slechts 21 dagen zijn, of 35. Voor sommigen blijft de cyclus elke keer min of meer hetzelfde, en voor anderen kan het van menstruatie tot menstruatie veranderen.
Kun je een tampon gebruiken tijdens je eerste ongesteldheid?
Je hebt maandverband of tampons nodig om je ondergoed tijdens je eerste menstruatie schoon te houden.
Tampons zijn verkrijgbaar in verschillende maten die passen bij de hoeveelheid bloed dat tijdens een menstruatie verloren gaat. Sommige tampons breng je alleen met je wijsvinger in, en andere tampons hebben een kartonnen of plastic inbrenghuls om je te helpen de tampon in de vagina te brengen.
Welk maandverband moet ik kiezen voor mijn eerste ongesteldheid?
Maandverband leg je in je ondergoed. Meestal heeft maandverband een plakstrip waarmee je het in je ondergoed vast kunt plakken, en soms heeft het ook vleugels die je om je ondergoed heen kunt vouwen en vast kunt plakken zodat het verband op zijn plaats blijft zitten.
Er zijn verschillende soorten maandverband. Welke stijl je wilt gebruiken is een kwestie van persoonlijke voorkeur. Maandverbanden hebben verschillende maten van absorptie, ofwel de hoeveelheid vocht die ze kunnen opvangen. ‘Super’, ‘Long’ en ‘Nacht’ maandverbanden hebben een hoog absorptieniveau. Ze zijn dus gemaakt voor het zwaarder bloedverlies tijdens de eerste dagen van je ongesteldheid of als je ’s nachts naar bed gaat. ‘Normal’ maandverbanden zijn voor de lichtere bloedingen aan het einde van je menstruatie.
Natuurlijke menstruatieproducten ontdekken:
Hoe lang kan ik een maandverband dragen?
Maandverband kan tussen de 3 en 7 uur lang gedragen worden. Wellicht moet je je verband nog wat vaker omwisselen om je aan je menstruatie aan te passen.
Super, Long en Nacht maandverbanden zijn gemaakt voor een zwaarder bloedverlies, in het begin van je ongesteldheid en ’s nachts. Andere maandverbanden en inlegkruisjes zijn voor lichter bloedverlies aan het einde van je menstruatie. Voor een fris gevoel en om je vagina schoon te houden is het goed om het verband regelmatig te verschonen. Ook als deze nog niet veel bloed heeft opgenomen maar al wel een aantal uur in je onderbroek zit is het goed om hem alsnog om te wisselen met een nieuwe.
Hoe ga ik me voelen tijdens mijn menstruatie?
Je kunt je moe en een beetje chagrijnig voelen als je ongesteld bent. Dat is heel normaal. Zorg ervoor dat je tijd maakt om te ontspannen. Het is ook belangrijk dat je gezond eet en genoeg slaapt. Hiermee kan je voorkomen dat je oververmoeid raakt.
Doet je eerste ongesteldheid pijn?
Het bloeden doet helemaal geen pijn. Soms krijgen mensen krampen die voelbaar zijn in de benen, onderrug of buik. Deze krampen worden meestal veroorzaakt doordat je lichaam reageert op het hormoon ‘prostaglandine’, waardoor de spieren in de baarmoeder samentrekken. Hetzelfde hormoon kan er ook voor zorgen dat je vóór je menstruatie hoofdpijn krijgt. Als je hier zoveel last van hebt dat je niet meer je dagelijkse dingen kunt doen, dan kun je hier normale pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen voor nemen. Om de krampen in je buik te verminderen kan het ook helpen om een warme kruik of pittenzak op je buik te leggen.
Als je zoveel last hebt dat de pijn je weerhoudt om de dingen te doen die je normaliter zou doen, dan raden we je wel aan om met een ouder, leraar of ander volwassen iemand die je vertrouwd te praten. Je ongesteldheid duurt misschien maar een paar dagen, maar als zij je kunnen helpen de pijn in die paar dagen te verlichten dan is dat wel echt de moeite waard.
Gaan andere mensen het weten dat ik ongesteld ben?
Zeker niet. En als je van bewegen, zwemmen en sporten houdt, dan kun je dat blijven doen. Met een tampon of lekker-zittend maandverband kan je dit soort activiteiten tijdens je menstruatie met meer zelfvertrouwen doen. Vergeet niet om je maandverband of tampon vaak te verwisselen zodat je comfortabel blijft.
Wat is PMS?
Naarmate je menstruatie dichterbij komt is het mogelijk dat je je erg emotioneel, humeurig of zelfs boos voelt. Je kunt heel veel trek krijgen in een bepaald voedsel (voor velen is dat chocolade). Dit heet het ‘premenstrueel syndroom’, afgekort PMS. PMS wordt veroorzaakt door de hormonen die tijdens je cyclus veranderen, wat je zowel fysiek als mentaal kan beïnvloeden. Een opgeblazen gevoel is te wijten aan het vocht dat je lichaam vasthoudt tijdens de PMS. Gedurende je menstruatie verdwijnen alle PMS-symptomen weer.
Er zijn voedingsstoffen die de symptomen van PMS kunnen verlichten. Je kunt voedingssupplementen van B6, essentiële vetzuren en vitamine E nemen, of erop letten dat je deze stoffen met je dagelijkse maaltijden binnen krijgt.
Als je veel last hebt van PMS, vraag dan je ouders om een afspraak te maken met een dokter om dit te overleggen. Ze kunnen altijd om een vrouwelijke dokter vragen bij het maken van een afspraak, als je dat fijner vindt.
Wat moet ik doen als ik mijn eerste menstruatie op school krijg?
Als je voor het eerst ongesteld wordt kan je dat op verschillende manieren merken. Misschien zie je bij het plassen wat bloed in je onderbroek of op het toiletpapier waar je je mee afveegt. Misschien merk je dat er een bloedvlek op je stoel, kleding of bovenbeen is gekomen. Dit is allemaal volstrekt normaal.
Het is handig om altijd een paar maandverbanden of tampons in je schooltas klaar te hebben liggen voor het geval dat je ze nodig hebt. Als je het vergeet of als je menstruatie eerder begint dan je had verwacht, dan kun je mits je je daar comfortabel bij voelt aan je vriendinnen vragen of zij toevallig iets van maandverband bij zich hebben. Anders kun je checken of er bij jou op school automaten op het toilet hangen waar je tampons of maandverband uit kunt kopen, mits je daar het geld voor hebt natuurlijk. Je kunt ook bij de schoolverpleegkundige terecht. De verpleegkundige zal hier zeker niet van opkijken want die heeft dit heel vaak meegemaakt, dus geneer je vooral niet. Je krijgt als het goed is van deze persoon gelijk genoeg spullen mee voor de hele dag.
Als je tijdens een les ongesteld wordt, wikkel dan een trui of jas om je middel om naar de schoolverpleegkundige, een vrouwelijk personeelslid of direct naar de wc te gaan. Heb je een kluisje op school? Dan is het heel handig om daar een fijne reservebroek in te bewaren, en wat parfumvrije natte doekjes om eventueel gedroogd bloed tussen je benen mee weg te vegen.
Ben ik nog maagd als ik een tampon gebruik?
Ja. Je wordt niet ontmaagd door het gebruik van een tampon. Maar als je je hier zorgen om maakt vind je het wellicht prettiger om maandverband te gebruiken tijdens je ongesteldheid.
Gaan mijn borsten pijn doen voordat ik ongesteld word?
Door de veranderingen in je hormoonspiegel vlak voor je menstruatie kun je zwelling en gevoeligheid krijgen in je borsten. Dit kan gebeuren ongeacht de grootte van je borsten. Het overkomt niet iedereen.
Het is belangrijk om de juiste beha-maat te dragen. Als je borsten veel zwellen, is het wellicht fijner om een grotere of geen beha te dragen. Als je veel last hebt van gevoeligheid, dan kun je je warme kruik of pitzak op je borsten leggen zodat de spieren rondom de borsten wat meer ontspannen.
Wat moet ik eten tijdens mijn ongesteldheid?
Het is belangrijk om verstandig te eten en drinken vóór en tijdens je ongesteldheid. Dit kan helpen om de PMS-klachten te verminderen. Ten eerste is het slim om genoeg water te drinken. Dat is het sowieso al, maar tijdens je ongesteldheid nog meer omdat water drinken helpt bij krampen en het wegnemen van een opgeblazen gevoel.
Hele zoute dingen en cafeïne kun je het beste vermijden. Dus ook dranken die cafeïne bevatten, zoals koffie, cola en energy drinks. Als je je niet helemaal lekker voelt is het super verleidelijk om te gaan snacken, maar daardoor kun je je wel nog beroerder gaan voelen. Als je de optie hebt om gezonde dingen als granen, bonen, verse groenten en fruit te eten, dan is dat een heel goed idee. Je geeft je lichaam en je hormonen daarmee de voedingsstoffen die nodig zijn om snel weer in balans te komen.
Wat moet ik van mijn okselhaar vinden?
Daar valt niet zoveel van te vinden, aangezien iedereen okselhaar (en ook ander lichaamshaar) krijgt! Haargroei is onderdeel van de verandering in je lichaam tijdens de puberteit. De een krijgt het wat vroeger dan de ander, de een wat meer dan de ander, maar het is allemaal hartstikke normaal.
Veel mensen kiezen ervoor om niks met hun okselharen te doen, behalve ze netjes schoon te houden. Er zijn ook mensen die hun okselharen weghalen, door ze te scheren, een ontharingscrème te gebruiken of ze te laten harsen.
Heb je nog vragen over je eerste ongesteldheid? Neem dan contact op!
Misschien ook interessant voor je …
Ik verloor gisteren bloed maar vandaag niet meer? Ik ben nog niet ongesteld geweest hiervoor…
Als je nog maar net ongesteld begint te worden, kan het heel normaal zijn dat je de eerste paar keer een heel lichte of onregelmatige menstruatie krijgt!
Ik ben nu 10 bijna 11. Kan ik dan al ongesteld worden?
Ja, dat is helemaal mogelijk!
als ik ongesteld ben draag ik speciaal ondergoed met een kunststof kruisje , dan gebruik ik dikke tampons en leg ik ook nog een groot maandverband als extra in mijn slipje , als mijn tampon dan vol is en gaat lekken dan kan ik tijdens toilet bezoek zien dat ik een nieuwe tampon moet in doen , en dat is voor mij handig want ik merk namelijk nooit dat ik ongesteld ben of wordt . ik bloed altijd hevig , maar ik heb er nooit last van !