Er wordt steeds meer gesproken over en aandacht besteed aan alle verschillende mensen die ongesteld kunnen worden: vrouwen, transmannen en niet-binaire mensen, en ook intersekse mensen horen hierbij. Het zijn dus niet alleen cisgender vrouwen die menstrueren, en veel cisgender vrouwen worden ook niet ongesteld.
Als je ons volgt op Instagram, heb je waarschijnlijk al onze campagne Rename Dont Shame gezien, waarin we supermarkten oproepen om stigmatiserende en genderspecifieke taal te schrappen wanneer het gaat over menstruatieproducten. Een van onze volgers vroeg ons of we deze discussie ook konden uitbreiden naar intersekse mensen, en dat vonden we zelf ook belangrijk om te doen. Dus, hoe passen intersekse mensen in het gesprek over menstruatie? Lees snel verder om erachter te komen.
Wat betekent intersekse?
Een intersekse persoon is iemand die bij de geboorte niet meteen onder één van de twee binaire biologische geslachten valt die je bij de geboorte krijgt toekend, namelijk mannelijk of vrouwelijk. Bij je geboorte krijg je op basis van je geslachtsdelen een biologisch geslacht toegekend. Dit is niet hetzelfde als je genderidentiteit en het is alleen maar gebaseerd op je fysieke kenmerken bij je geboorte. Intersekse zijn betekent dat je geboren wordt met kenmerken van beide geslachten. Er zijn vele combinaties en ontwikkelingsfactoren waardoor iemand als intersekse kan worden beschouwd. Het kan zijn dat je het uitwendig ziet aan de geslachtsorganen, of dat het juist alleen inwendig aanwezig is. Intersekse kan ook betekenen dat de chromosoomcombinaties afwijken van de gebruikelijke XX (meestal geïdentificeerd als vrouw) of XY (meestal geïdentificeerd als man), bijvoorbeeld XXY.
Mensen die niet gemakkelijk bij één biologisch geslacht zijn in te delen, worden vaak intersekse genoemd, maar er zijn ook andere medische termen die hiervoor gebruikt worden. Als iemand uiterlijk zichtbare tekenen heeft dat ze intersekse zijn, kan dat al bij de geboorte worden vastgesteld. Maar voor anderen kan het zijn dat ze pas op latere leeftijd, bijvoorbeeld in de puberteit, beseffen dat ze intersekse zijn door de manier waarop hun lichaam verandert en werkt.
Hoe kun je zien of iemand intersekse is?
Als het begrip van intersekse mensen nieuw voor je is, dan is het heel logisch dat je nieuwsgierig bent en deze vragen wilt stellen. Maar het antwoord is eenvoudig: je kunt waarschijnlijk helemaal niet zien of iemand intersekse is, en dat hoeft ook niet.
Het biologische geslacht (en de genderidentiteit) van iemand anders is eigenlijk iets waar jij je geen zorgen over hoeft te maken, tenzij die persoon er met jou over wil praten. Als je iemand voor het eerst ontmoet, is het een goede gewoonte om te vragen welke voornaamwoorden ze verkiezen, net zoals je naar hun naam zou vragen. Een voornaamwoord is meestal de enige informatie die je van iemand nodig hebt over hun biologische geslacht of genderidentiteit. Al het andere kan worden gezien als een inbreuk op de privacy van die persoon.
Als je bang bent dat je iemands voornaamwoorden verkeerd gebruikt, dan zou je er een gewoonte van kunnen maken dat je voortaan als eerste je eigen voornaamwoorden opgeeft. Zo voorkom je dat er (verkeerde) veronderstellingen worden gemaakt, en zorg je voor een open houding tegenover genderidentiteit, die er nu nog niet altijd is.
Iedereen bepaalt zelf welke informatie zij over zichzelf willen delen. Het gesprek moet altijd uitgaan van wat de ander prettig vindt om met jou te delen.
Komt intersekse vaak voor?
Volgens onderzoek wordt 1,7% van de bevolking geboren met intersekse-eigenschappen: dat is ongeveer evenveel als het aantal mensen in de wereld die rood haar hebben! Volgens sommige studies ligt dit aantal veel lager, maar deze studies gebruiken vaak een beperktere definitie van wat als intersekse wordt beschouwd.
Door de gender- en geslachtsnormen die in onze moderne samenleving gelden, kan het voor sommige mensen een verrassing zijn om te horen dat iemands biologische eigenschappen niet altijd binair zijn en niet altijd kunnen worden ingedeeld als mannelijk of vrouwelijk, maar dat er ook andere mogelijkheden zijn. Maar niet alleen bij mensen zijn er meer indelingen dan alleen de twee geslachten. Wist je dat van veel dieren bekend is dat ze eigenschappen van beide geslachten vertonen, dat ze van geslacht kunnen veranderen, of dat ze hun uiterlijk kunnen veranderen om op het andere geslacht te lijken? Wij vinden dat deze verschillen juist iets zijn wat we moeten respecteren en koesteren, zowel bij mensen als bij dieren!
Vormt intersekse-zijn een risico voor de gezondheid?
Intersekse personen vertegenwoordigen een aanzienlijke minderheid in de samenleving, en het is ook volkomen normaal om intersekse te zijn. Over het algemeen zijn er geen gezondheidsrisico’s verbonden aan als intersekse geboren worden.
Soms kunnen er wel problemen met de gezondheid optreden als gevolg van het intersekse-zijn. Iemand met vrouwelijke genitaliën maar zonder baarmoeder kan bijvoorbeeld problemen krijgen met de vruchtbaarheid. Of iemand met een baarmoeder zonder baarmoeder- of vaginale opening kan medicijnen of een operatie nodig hebben, omdat het menstruatiebloed anders het lichaam niet kan verlaten.
Intersekse mensen kunnen ook genderdysforie ervaren als ze bij de geboorte een geslacht toegekend hebben gekregen dat later in hun leven niet overeenkomt met hun lichaam of identiteit. Soms kan er in de puberteit een ander biologisch geslacht naar voren komen dan je zou verwachten voor die persoon. Sommige gezondheidsrisico’s kunnen worden behandeld met operaties en hormonen, zoals het maken van een vaginale opening zodat het bloed tijdens de menstruatie het lichaam kan verlaten.
Tenzij er een gezondheidsrisico verbonden is aan het intersekse-zijn, is het niet echt nodig om een operatie te ondergaan om een biologisch geslacht toegekend te krijgen. Maar sommige intersekse mensen hebben hun eigen redenen om dit misschien wel te willen.
Worden intersekse mensen ongesteld?
Omdat intersekse zich op zoveel verschillende manieren kan voordoen, is er eigenlijk geen eenduidig antwoord op deze vraag. Meestal hangt het af van de geslachts- en voortplantingsorganen waarmee iemand geboren wordt, of die persoon al dan niet ongesteld wordt.
Als een intersekse persoon geboren wordt met een functionerende baarmoeder, eierstokken en een vagina, dan zal die persoon waarschijnlijk in de puberteit wel gaan menstrueren. Ongesteld zijn verschilt enorm van persoon tot persoon, en dat geldt ook voor intersekse personen! Onthoud dat er geen standaard bestaat van wat normaal is, maar dat je wel kunt weten wat ‘normaal’ is voor je eigen lichaam.
Iemand die typisch vrouwelijke organen heeft, maar wel mannelijke uiterlijke kenmerken vertoont, kan bijvoorbeeld ook ongesteld worden. Zo kan het ook zijn dat iemand die typisch vrouwelijk lijkt, maar mannelijke geslachtskenmerken heeft, niet ongesteld wordt.
Als je hier graag meer over wilt weten, dan zijn er uitstekende informatiebronnen over terug te vinden. Hier is een video van drie intersekse personen die praten hoe zij het leven zonder menstruatie ervaren. En hier is de ervaring van een intersekse persoon in de puberteit bij wie menstruatieverschijnselen optreden.
Ieders ervaring is anders, en het is belangrijk om te luisteren naar mensen die ervaring hebben met het leven als intersekse persoon.
